De Oud-Katholieke Kerk bestaat officieel sinds 1723. In dat jaar koos een deel van de katholieken in ons land een eigen bisschop. Ze hadden zich al jarenlang verzet tegen de toenemende centralisatie vanuit Rome.
English follows the Dutch text De reactie van de paus was heftig: hij zette hen uit de kerk. Vanaf dat moment waren er in ons land twee groepen katholieken, die elk hun eigen weg gingen. De oud-katholieken willen terug naar de kerk van de eerste tien eeuwen na Christus, toen er nog sprake was van één grote kerk.

In de tweede helft van de negentiende eeuw kregen ook katholieken in andere landen van Europa moeite met de groeiende macht van de paus. Ze weigerden te aanvaarden dat de paus onfeilbaar was. Ook deze andere landen werden in de ban gedaan. Ze sloten zich bij elkaar aan en nu zijn er twaalf landskerken in onder meer Nederland, Duitsland, Polen, Tsjechië, Oostenrijk, Zwitserland en de Verenigde Staten.

In de 20e eeuw zijn de verschillen tussen Oud-Katholieke en de Rooms-Katholieke Kerk groter geworden als het gaat om opvattingen over bijvoorbeeld getrouwde priesters, vrouwelijke priesters of homoseksualiteit.

De Oud-Katholieke kerk van Leiden is deel van het netwerk van Stichting Wijdekerk, een samenwerking van leden van de LHBT+ gemeenschap. Bij hen is uiteraard iedereen welkom. De Oud-Katholieke kerk zegent dan ook verbintenissen tussen ieder koppel in, ongeacht gender of seksualiteit. Ook voor het priesterschap zijn er geen beperkingen op grond van de huwelijkse staat, gender of seksuele geaardheid. De leden van de oud-katholieke kerk vormen een gemeenschap waar iedereen zichzelf kan zijn.

De Oud-Katholieke Parochie van Leiden noemt zich sinds 2021 ook een groene kerk. Om te beginnen verduurzamen we onze inkopen: die zijn voortaan zo veel mogelijk biologisch, fairtrade en biologisch afbreekbaar. Daarnaast willen wij onze panden verduurzamen en oriënteren wij ons op energiebesparende maatregelen.

In de oud-katholieke kerk wordt meditatief omgegaan met de bijbelteksten. Men praat met elkaar over de woorden en gebeden en de gedachten en gevoelens, die die oproepen. Ook wordt er in stilte gemediteerd na lezing van bijbelteksten.

Interview met Robert Frede, priester
Hugo Fransiscus van Heussen is de oprichter van de oud-katholieke kerk in Leiden. Zijn portret hangt dan ook in de gemeentekamer van de kerk.

De oud-katholieke kerk onderscheidt zich op een aantal vlakken. Vanaf 2000 zijn er vrouwelijke priesters in de oud-katholieke kerk. Het celibaat is afgeschaft en mannen- en vrouwenparen werden gezegend.

Er is een traditionele vormgeving, maar de inhoud is gevormd naar de moderne theologie. Dat betekent dat er geen moreel-ethische normen zijn. Mensen zijn vrij in hun ideologie. Het is de zaak van de mensen zelf.

Ze zijn verbonden met de bisdommen van Haarlem en Utrecht. Ze zijn dus niet afhankelijk van de paus. De bisdommen hebben gezamenlijk deelgenomen aan de Rode Lijn beweging.

De gemeenschap van de OKK heeft bewoners van Katwijk tot aan Alphen aan de Rijn. De kerkgangers komen frequent. Het is een hechte gemeenschap. Er is ook aanloop van studenten. In die zin vernieuwt de gemeente zich.

De actieve mensen in de kerk zijn vaak jonggelovigen. De bodem van de individualisering en consumentisme is bereikt. Mensen zoeken nu verbinding en bondgenootschappen. Ze zoeken structuur in hun leven. Als je betrokken bent, kun je niet meer consumptief blijven. De gemeenschap lijkt op een dorp. Het is wel toeval dat de kerk in de Profburgwijk staat. Mensen zoeken een kerk, die bij hen past. Dus de plek is van ondergeschikt belang. De kerk heeft dus een regiofunctie.

Interview met Eva Meeusen en Gesineke Veerman, verantwoordelijk voor de Kinder- en Tienerkerk van de OKK
Eva Meeusen vertelt over haar jeugd en de veilige omgeving van de Petruskerk. Ze heeft daar een prettige jeugd gehad. In de jaren negentig zaten de kerken vol. De kinderen kenden de bijbelverhalen. Thuis werd uit de bijbel gelezen.

Dat is nu veranderd. Daarom hebben Eva en Gesineke besloten om de methode Schat Zoeken te gaan schrijven. Er wordt thematisch gewerkt en de bijbel wordt gerelateerd aan de maatschappij. Er komen vragen aan de orde, als ‘Hoe sta je in het leven?’. De doelstelling is dat kinderen betekenisvol de bijbel kunnen lezen. Een andere doelstelling is, dat kinderen leren om zelfstandig keuzes te maken.

De relatie met de maatschappij kan bestaan uit gesprekken over het milieu, hoe gaan we om met de wereld. Of over bewapening of telefoongebruik. Het werken met thema’s zorgt er overigens ook voor, dat iedereen kan meepraten en denken. Er is geen sprake van hiërarchie, bijvoorbeeld op het gebied van bijbelkennis.

Schat Zoeken is de enige, oecumenische methode. De methode wordt ook gebruikt in het ouderenwerk. Zo bezien is het een intergenerationele methode. Dat geldt ook voor het feit, dat de ouders van de kinderen de boeken van Schat Zoeken mee naar huis nemen en thuis met hun kinderen het verhaal per thema lezen en de bijbeltekst.

De kinderen beleven via deze kinder- en tienerkerk een transcendente ervaring en zijn dankbaar.
De kinderen komen na hun eigen bijeenkomst terug in de volwassenenkerk en vertellen over wat zij gedaan hebben. Zo zijn kinderen en volwassenen verbonden.

Met dank aan Jeanette Houwelink ten Cate voor deze tekst

---

Old Catholic Church
The Old Catholic Church has officially existed since 1723. In that year, some Catholics in the Netherlands elected their own bishop. They had been resisting the increasing centralization of Rome for years. The Pope's reaction was fierce: he expelled them from the Church. From that moment on, there were two groups of Catholics in the Netherlands, each going its own way. The Old Catholics wanted to return to the Church of the first ten centuries AD, when there was still one large Church.
In the second half of the nineteenth century, Catholics in other European countries also struggled with the growing power of the Pope. They refused to accept the Pope's infallibility. These other countries were also excommunicated. They joined forces, and now there are twelve national churches in countries including the Netherlands, Germany, Poland, the Czech Republic, Austria, Switzerland, and the United States. In the 20th century, the differences between the Old Catholic and Roman Catholic Churches widened regarding views on, for example, married priests, female priests, and homosexuality.
The Old Catholic Church of Leiden is part of the Wijdekerk Foundation network, a collaboration of members of the LGBTQ+ community. Everyone is, of course, welcome to join. The Old Catholic Church blesses unions between any couple, regardless of gender or sexuality. There are also no restrictions on the priesthood based on marital status, gender, or sexual orientation. Members of the Old Catholic Church form a community where everyone can be themselves.

The Old Catholic Parish of Leiden has also called itself a green church since 2021. To begin with, we are making our purchases more sustainable: they will be organic, fair-trade, and biodegradable as much as possible. We also want to make our buildings more sustainable and are exploring energy-saving measures. In the Old Catholic Church, biblical texts are approached meditatively. People discuss the words and prayers, and the thoughts and feelings they evoke. Silent meditation is also practiced after reading biblical texts.

Interview with Robert Frede, priest
Hugo Fransiscus van Heussen is the founder of the Old Catholic Church in Leiden. His portrait hangs in the church's parish hall.
The Old Catholic Church distinguishes itself in several ways. Since 2000, there have been female priests in the Old Catholic Church. Celibacy has been abolished, and male-female couples are blessed.
There is a traditional design, but the content is shaped by modern theology. This means there are no moral and ethical standards. People are free in their own ideology. It is their own business.
They are affiliated with the dioceses of Haarlem and Utrecht. Therefore, they are not dependent on the Pope. The dioceses jointly participated in the Red Line movement.

The OKK community has residents from Katwijk to Alphen aan den Rijn. Churchgoers attend frequently. It's a close-knit community. There's also a student community. In that sense, the congregation is renewing itself.
The active members of the church are often young believers. Individualization and consumerism have reached their lowest point. People are now seeking connection and alliances. They're looking for structure in their lives. If you're involved, you can no longer remain consumerist. The community resembles a village. It's a coincidence that the church is located in the Profburg district. People are looking for a church that suits them. So location is of secondary importance. The church thus has a regional function.

Interview with Eva Meeusen and Gesineke Veerman, responsible for the Children's and Teen Church of the OKK
Eva Meeusen talks about her childhood and the safe environment of St. Peter's Church. She had a pleasant childhood there. In the 1990s, the churches were full. The children knew the Bible stories. They read from the Bible at home.

That has changed now. That's why Eva and Gesineke decided to develop the Treasure Hunt method. It uses a thematic approach, relating the Bible to society. Questions are addressed, such as "What's your perspective on life?" The goal is for children to read the Bible meaningfully. Another goal is for children to learn to make independent choices.
The relationship with society can include discussions about the environment, how we interact with the world, or about weapons and cell phone use. Working with themes also ensures that everyone can participate in the discussion and think. There is no hierarchy, for example, in terms of Bible knowledge.

Treasure Hunting is the only ecumenical method. It's also used in elderly care. In this sense, it's an intergenerational method. This also applies to the fact that the children's parents take the Treasure Hunting books home and read the story themed and the Bible verse with their children.
Through this children's and teen church, the children experience a transcendental experience and are grateful.
After their own gathering, the children return to the adult church and share their experiences. This connects children and adults.

With thanks to Jeanette Houwelink ten Cate for this text