De Kracht van de Onderstroom / The Power of the Undercurrent

17.09.2025 : In onze Professoren en Burgemeesterswijk gebeurt veel meer dan je op het eerste gezicht zou denken. Achter de officiële structuren schuilt een dynamische ‘onderstroom’ van informele interacties en samenwerkingen die ons wijkleven vormgeven.
English follows the Dutch text

Deze onderstroom is van onschatbare waarde en verdient onze aandacht en betrokkenheid. Juist ook in deze roerige tijd van klimaatcrisis, geopolitieke spanning en een landelijke regering die problemen vooral voor zich uit schuift.

Wat verstaan we onder de onderstroom? Het is het netwerk van buren die elkaar helpen, de spontane initiatieven die opbloeien zonder dat daar altijd een officiële organisatie of subsidie voor nodig is, en de kleine gebaren van zorg en aandacht die de sociale cohesie versterken. Denk aan de buurvrouw die soms kookt voor het gezin om de hoek. Een groep ouders die samen kinderopvang organiseert in de door de week ongebruikte ruimte van een hockeyclub. Bewoners die zorgen dat ook aan de straatkant zonnepanelen mogen komen. Dergelijke initiatieven dragen niet alleen bij aan een betere leefomgeving, maar versterken ook de onderlinge banden tussen bewoners.

Een ander mooi voorbeeld van de onderstroom in onze wijk is de werkgroep Duurzaam, waar bewoners zich inzetten voor een duurzame en groenere leefomgeving. Ook de straatcoördinatoren dragen bij aan het versterken van de onderlinge verbindingen. Zij zorgen ervoor dat bewoners elkaar beter leren kennen en dat initiatieven van onderop kunnen bloeien. Of neem de groep wijkgenoten van de Krophollerdriehoek, die samen onderzoeken wat voor hun woningblok de beste warmteoplossing is. Misschien komt er ook wel een groep bewoners die een aantal elektrische deelauto’s voor onze wijk gaat regelen, of in ’t Trefpunt lekkere plantaardige gerechten uitwisselt en maakt. Of het leuker maakt om je vakantie in je eigen land of wijk te vieren. Of kledingruilkettingen organiseert. Of vraag en aanbod van oppas bij elkaar brengt. Of kleding repareert, of oude meubels opknapt en verft. Ideeën genoeg om een hechte gemeenschap te vormen waar iedereen zich welkom en gesteund voelt.

Op de onderstroom komt medemenselijkheid tot bloei en krijgt verbondenheid tussen alle mensen vorm, ongeacht de officiële structuren. De kracht van deze onderstroom is essentieel voor de veerkracht en de verbondenheid van onze samenleving. En dat kan nog wel eens heel welkom zijn, met de toenemende kans op maatschappelijke verstoring of ontwrichting als bijvoorbeeld netcongestie leidt tot het steeds vaker en langer uitvallen van de elektriciteit (wat we kunnen verwachten). Of als het drinkwater vervuild of tijdelijk afgesloten wordt (wat niet ondenkbaar is). Of als er een nieuwe pandemie uitbreekt. Of Leiden overstroomt (kleine kans, maar toch). Of een buitenlandse mogendheid vervelende dingen komt doen die we ook in onze rustige wijk gaan merken. Of de overheid niet weet wat voor onze wijk de beste warmteoplossing is als we van het gas af gaan. Dan is het extra fijn als we ons als bewoners verbonden weten met elkaar, bij elkaar terecht kunnen, ons samen door een lastige tijd heen kunnen werken.

Dus laten we de onderstroom erkennen, koesteren en versterken. Doe je mee?

■ Hartelijke groet, Maarten Stoffers
maarten@duurzaamleiden.com

Dit artikel verscheen in de Wijkrant van september 2025

The Power of the Undercurrent
In our Professoren & Burgemeesterswijk Districts, much more happens than meets the eye. Behind the official structures lies a dynamic "undercurrent" of informal interactions and collaborations that shape our neighborhood life. This undercurrent is invaluable and deserves our attention and involvement, especially in these turbulent times of climate crisis, geopolitical tension, and a national government that primarily postpones problems.

What do we mean by the undercurrent? It's the network of neighbors who help each other, the spontaneous initiatives that flourish without always needing an official organization or subsidy, and the small gestures of care and attention that strengthen social cohesion. Think of the neighbor who sometimes cooks for the family around the corner. A group of parents who organize childcare together in the unused space of a hockey club during the week. Residents who ensure that solar panels are also permitted on the street side. Such initiatives not only contribute to a better living environment but also strengthen the bonds between residents.

Another great example of the undercurrent in our neighborhood is the Sustainability working group, where residents are committed to a sustainable and greener living environment. The street coordinators also contribute to strengthening connections. They ensure that residents get to know each other better and that grassroots initiatives can flourish. Or take the group of neighbors in the Krophollerdriehoek neighborhood, who are jointly investigating the best heating solution for their housing block. Perhaps there will also be a group of residents who will arrange several electric car-sharing services for our neighborhood, or exchange and prepare delicious plant-based dishes at 't Trefpunt. Or make it more fun to spend your holidays in your own country or neighborhood. Or organize clothing swap chains. Or match the supply and demand of babysitters. Or repair clothes, or refurbish and paint old furniture. There are plenty of ideas to build a close-knit community where everyone feels welcome and supported.

On the undercurrent, humanity flourishes and bonds between all people take shape, regardless of official structures. The strength of this undercurrent is essential for the resilience and cohesion of our society. And that can be very welcome, given the increasing risk of social disruption or dislocation if, for example, grid congestion leads to increasingly frequent and longer electricity outages (which we can expect). Or if drinking water is contaminated or temporarily disconnected (which is not unthinkable). Or if a new pandemic breaks out. Or if Leiden floods (small chance, but still). Or if a foreign power comes and does unpleasant things that we will also notice in our quiet neighborhood. Or if the government doesn't know what the best heating solution is for our neighborhood if we switch from gas. Then it's especially comforting if we, as residents, feel connected to each other, can turn to each other, and can work together through difficult times.
So let's acknowledge, cherish, and strengthen the undercurrent. Will you join us?

■ Warm regards, Maarten Stoffers maarten@duurzaamleiden.com

This article appeared in the September 2025 issue of the Wijkrant