• De Italiaanse Populier
  • De Italiaanse Populier
  • De Italiaanse Populier
  • De Italiaanse Populier
  • De Italiaanse Populier

De Italiaanse Populier

Door Rinny Kooi

Op de grens tussen de Professoren- en de Burgemeesterswijk, bij de Lorentzbrug staan vier Italiaanse populieren. Het zijn forse bomen die als (brug)wachters de omgeving domineren. Ook deze vier kanjers staan op de gemeentelijke lijst van monumentale bomen.

Evenals veel Leidenaren hebben de Italiaanse populieren een buitenlandse oorsprong. De Italiaanse populier (Populus nigra L. cv. Italica) is een kweekvorm van de Zwarte populier (Populus nigra), een Europese soort. De variÎteit is uit Italië afkomstig en wel voornamelijk uit Lombardije. Daar zijn deze bomen, evenals cipressen, met hun slanke zuilvorm kenmerkend voor het landschap. Italiaanse populieren worden veel gebruikt in tuinen en parken als windscherm. Dit in tegenstelling tot de oorspronkelijke soort, de Zwarte populier, die men veel minder vaak aanplant.

De bladeren van de Italiaanse populier zijn eirond-ruitvormig met meestal een breed wigvormige voet en toegespitste top. De jonge takken zijn rond en geelgrijs. De takken zijn rechtopstaand, naar alle kanten gelijkmatig uitgebreid en ze vormen een lange smalle kroon. Vanwege de typische vorm is deze populierensoort naast de knotwilg misschien wel één van de gemakkelijkst te herkennen boomsoort. Populieren en wilgen behoren tot de Wilgenfamilie en zijn dus verwanten. Dit blijkt ook uit de overeenkomst in insecten, die men op beide bomen en struiken kan vinden. Bijvoorbeeld, de Wilgehoutrups eet het hout van zowel populieren als wilgen. Populieren hebben net als wilgen katjes. Ze zijn tweehuizig; er zijn mannelijke en vrouwelijke bomen en struiken. Wind brengt het stuifmeel van de mannelijke bomen naar de vrouwelijke katjes. Dit gebeurt niet bij de Italiaanse populieren. Dit zijn uitsluitend mannelijke bomen. In april-mei vormen ze meeldraad katjes die snel afvallen. Deze populieren worden vegetatief, dat wil zeggen met behulp van stekken, vermeerderd. Populieren zijn snelle groeiers en kunnen daardoor veel hout leveren. Het hout gebruikt men voor lucifers en krantenpapier, en natuurlijk klompen. De Italiaanse populier is echter een slechte houtleverancier. Klompen kan men goed gebruiken voor het plattrappen van brandnetels, planten die in de natuur vaak onder populieren groeien, evenals verschillende soorten paddestoelen. Vertrap de laatste alstublieft niet.

'Brugwachter' van de Lorentzbrug geveld

Tijdens een zware storm is op 28 mei 2000 een van de vier ëbrugwachters van de Lorentzbrug omgewaaid. De combinatie van een zeer zware windstoot en een nat en vol bladerdek werd deze populier uit 1943 noodlottig.

De boom kwam met een enorme knal die op ruim honderd meter nog te voelen was neer op een aantal autoís. Er waren gelukkig geen gewonden maar bij velen kwam de klap wel emotioneel aan. Veel buurtbewoners hebben in de uren na de storm samen naar de boom staan kijken en eensgezind het verlies van deze boom betreurd. De kinderen maakten van de nood een deugd en bouwden zelfs complete hutten in de boom. Gelukkig heeft nadere inspectie uitgewezen dat de andere drie populieren kunnen blijven staan. In de wijkkrant van augustus 1997 werd juist deze Italiaanse populier nog beschreven in de rubriek ìBoom in de Buurtî.

Frank van Akkeren